Dijital ebeveynlik nedir? Çocuklar için sağlıklı ekran yönetimi nasıl yapılmalıdır?

Dijital ebeveynlik nedir? Çocuklar için sağlıklı ekran yönetimi nasıl yapılmalıdır?

Belki sadece çocukların değil ebeveynlerin de sorunu olan sağlıklı ekran ve dijital ürün kullanımı günümüzün en önemli konularından biri haline geldi. Çocuklarımızın zihinsel ve fiziksel sağlığı için bu konuda belirli sınırlar uygulamak neredeyse şart. Burada en önemli kriter doğru yöntemler ve doğru iletişim ile bunu sağlamak diyebiliriz. Instagram ve Twitter hesaplarından da detaylı bilgilendirmeler yapan blog yazarı, özel eğitim uzmanı ve rehber öğretmen Aylin Çalışkan (@ aylinanne) ile serimizin ikinci röportajında yeni nesil ebeveyn odaklarından biri olan “dijital ebeveynliği” değerlendirdik.

Dijital ebeveynlik nedir?
“Dijital ebeveynlik, her türlü dijital, çevrimiçi ve internet ortamda çocuğa imkanlar sunmak, tehlikelerden korumaktır. Günümüzde bir ebeveyn, çocuğu ne izliyor, hangi oyunları oynuyor, hangi platformlarda sosyalleşiyor, hangi uygulama ve platformlar yoluyla eğitim almalı sorularına cevap verebilir olmalı. Dijital dünya çok boyutlu ve çok geniş bir alan. Bu dünyada kimin çocuk kimin yetişkin olduğu belli olmayabiliyor. Çocuğun karşılaştığı içerik ve kişileri tanımak artık ebeveynliğin en önemli halkalarından biri haline geldi.

Bir insan 18 yaşına kadar çocuktur ve ebeveyn denetimine ihtiyaç duyar. İnternet, çevrimiçi platformlar, sosyal medya portalları ve oyun dünyasında bir çocuk tek başına bırakılamayacak kadar masumdur. Haliyle dijital dünyada, tıpkı normalde olduğu gibi,  çocukları zorbalık, taciz ve kötü içerikten korumak dijital ebeveynlik tanımı içerisinde yer alıyor.

Dijital ebeveynliği nasıl öğrenebiliriz?
“Dijital ebeveynlik kavramının en önemli anahtarı medya okur yazarı olmak denebilir. Çocuğun ekrana baktığı sürede ne izlediğini iyi takip edip, seçmek  olarak, çocuğun dijital mahremiyetini ve dijital güvenliğini korumak ve gözetmek olarak özetleyebiliriz.”
Dijital ebeveynlik nedir? Çocuklar için sağlıklı ekran yönetimi nasıl yapılmalıdır?

Çocukların ekran süresi yönetimi nasıl olmalı?
“İlkokul çocuklarına günde 45 dakika önerilir. Pandemi sürecinde bu durum çok değişti.”

Ekran bağımlılığı ve oyun nasıl anlaşılır?
“Çocuklara ne zaman “ekransız bir gün nasıl geçer” diye sorsam, günün sonunda, gece olunca elektrikler kesiliyor ve hepsi internete giriyor.

Bağımlılık söz konusu olduğunda, diğer bağımlılıklar belirli bir yaşta başlarken, ekran bağımlılığı 0 yazıyla sıfır yaşında başlıyor.”

Peki ne zaman kırmızı alarm çalar?
“- Devamlı ekrana bakmak istiyorsa, zamanın nasıl geçtiğini fark etmiyorsa, süre gün be gün uzuyorsa;

Ekranı kapatması gerektiği çocuğa hatırlatıldığı zaman sinirlenip, hırçınlaşıyor, ekran olmayınca yoksunluk belirtisi gösteriyorsa;

Yemekler ekran karşısında yeniyor, uykusuz kalıyor, ders çalışma, ödev yapma gibi sorumluluklarını yerine getir(e)miyorsa ekran bağımlılığı söz konusu olabilir. 

Bu durumda bir uzmana danışmak en sağlıklı çözüm olacaktır.”
Dijital ebeveynlik nedir? Çocuklar için sağlıklı ekran yönetimi nasıl yapılmalıdır?

Ekran bağımlılığını başka nasıl tespit edebiliriz?
“Çocuklar ekran bağımlılığı döngüsüne girebilir. Döngüyü şu cümlelerle tanıyabiliriz:
Merak ediyorum
– Arkadaşlarımın hepsi oynuyor, hepsi izlemiş
– Yapacak başka bir şey yok
Ben ekransız yaşayamam…”

Ekran süresi yönetimi için çözüm önerileri nelerdir?
“- Ekran süresi hem ebeveyn hem çocuklarda rutine bağlanmalı ve hassasiyetle yönetilmelidir.
Ekran süresini aşmamayı anlatan notlar evin çeşitli bölümlerine asılabilir.
Hobilere mutlaka zaman ayrılmalıdır.

Ayrıca son bir not olarak, ebeveynler, çocukların oynadığı oyunların içerik derecelendirmesine pegi.info isimli portaldan ulaşarak, kontrol sağlayabilir.”

Bir yanıt yazın